Geen "rechte lijn"

De opzet van de route is anders dan het Pieterpad en het Havezathepad. Als we de route bekijken is het net een kluwen draad en niet de "rechte" lijn zoals de beide andere routes. Het Veluwe Zwerfpad wordt gekenmerkt door een knooppunten structuur. Je bent vrij om te kiezen welke route je op een willekeurig knooppunt oppakt. Zo kun je ook je eigen route's bepalen en combineren. De wandelgids is als één lijn beschreven. We lopen dan in principe van Arnhem naar Arnhem Omdat het Veluwe Zwerfpad een streekpad is hebben we te maken met de standaard markeringen die in dit geval geel met rood zijn. Alleen de kleur is anders dan we gewend zijn voor de rest blijft alles bij het oude.

Alleen de Veluwe maar?

Het begin van de route laat een wereld van verschil zien. De groene, met beken en vijvers voorziene landgoederen van Sonsbeek die langzaam overgaan in de droge zandvlakten tussen Otterlo en Beekbergen. Een geheim dat zich verschuild in de ondergrond. De Veluwe die gezien kan worden als een grote bult met zand en grind waar het regenwater moeiteloos doorheen zakt. Steeds dieper de ondergrond in tot op de ondoorlaatbare laag die wel 100 mtr onder de oppervlakte kan liggen. Het gefilterde water wat zich daar verzameld is tientallen meters hoog. Het grondwaterpeil ligt zodoende in de Veluwe ongeveer 20 - 40 mtr boven NAP. In enkele dalen ligt het dus vlak aan de oppervlakte en sijpelt het soms zo uit de grond. Voor de bewoners was dat water van levensbelang. Vanaf de middeleeuwen wordt het gebruikt als energiebron. Rond 1700 waren er wel 174 papiermolens in bedrijf, tweehonderd jaar later zijn er nog maar 5 over.

Anderhalve eeuw geleden was het ondenkbaar dat men, als vreemdeling zonder ervaren gids, zich tussen Hoenderloo en Otterlo zou begeven. Een grote vlakte met heide en stuifzand, geen enkele beschutting als de wind het zand deed opwaaien. In deze woestijn was slecht een plekje groen: Landgoed de Pampel, ontgonnen in de 16e eeuw. In tegenstelling tot de omringende grond was de Pampel particulier bezit. De ontginning bleef bestaan en breidde uit. Het is omstreeks 1850 als er meer woeste grond op de Veluwe ontgonnen word. De boeren en buurtschappen zien zich genoodzaakt, willen ze het hoofd boven water houden, gemeenschappelijke grond te verkopen aan vermogende lieden. Geleidelijk word de grond ontgonnen en komen er gevarieerde bossen voor terug. De steenrijke ondernemer Kröller die van de firma Müller & Co een wereldwijde multinational weet te maken en getrouwd is met Helene Müller bezitten een buitenverblijf is Harskamp. Door de aankoop van landgoederen en aangrenzende woeste stukken grond is zijn grondgebied in 1921 bijna 6000 ha. Anton Kröller was niet van plan om zijn domein te ontginnen voor bos- en landbouw maar richtte het in als jachtgebied. Aan de noordkant laat hij door Berlage een indrukwekkend jachthuis bouwen. Als in 1920 alles klaar is laat Kröller wild aanrukken: edeleherten uit Schotland, Oost Duitsland en Polen, zwijnen uit Duitsland en Hongarije en moeflons uit Luxemburg. Helene zag in hun landgoed een goede plek om haar uitgebreidde kunstcollectie ten toon te stellen. Op het moment dat ze besluit om een groter museum te bouwen slaat de recessie toe en verdwijnt het enorme vermogen als sneeuw voor de zon. Ze schenkt de collectie in 1928 aan de staat met de voorwaarde er een passend museum voor te bouwen, in 1933 volgt een vergelijkbare constructie voor het landgoed zelf.
Doordat de grote stroom van toeristen voornamelijk afkomen op de grote trekpleisters als het Kröller-Müller museum en het jachtslot zijn andere delen van de Veluwe heerlijk rustig. Routes voor automobilisten, fietser en wandelaars kruisen elkaar nauwelijks. Ieder heeft zo zijn eigen ruimte en die ruimte wordt niet beperkt door de gebaande paden, met uitzondering van de rustgebieden voor het wild. De rust en de stilte beleef je een stuk intenser net buiten de gebaande paden.
Al met al een heleboel historie over de Veluwe, zeg maar een stukje Veluwe want er is veel meer. Wat te zeggen over het Kroondomein of de Veluwe zoom. Benaderd vauit het zuiden doet het buitenlands aan. De hoogten die zo'n zeventig meter uitsteken boven de uiterwaarden van de rivier. Een stuwwal die nog uit de ijstijd stamt. Dan zijn er nog de verschillende heide gebieden zoals de Ermelose heide of de Gortelse heide, de zandvlakten het Wekeromse zand of het Kootwijkerzand. Of de mysterieuze sfeer die er in het Speulder- en Sprielderbos heerst. Kortom er valt veel te beleven op de Veluwe.
Wil je meer lezen? Koop dan de wandelgids van het Veluwe Zwerfpad.

Ieder jaargetijde anders

Nog even en we zijn toe aan een nieuw wandelproject. Henk had al eens geopperd om over de Veluwe te wandelen. Maar kon bij de LAW's niets vinden tot we bij de streekwandelpaden het Veluwe Zwerfpad tegen kwamen. We gaan midden 2011 beginnen met 357 km over de Veluwe te struinen. Vanuit alle kanten en in alle windrichtingen gaan we lopen, wandelen over de "Eindeloze Veluwe". Of we daadwerkelijk ook wild tegen komen dat blijft natuurlijk de vraag. Inmiddels kunnen we ons al gaan voorbereiden op de route.